Welke invloed hebben technologische ontwikkelingen en digitalisering op werkgeluk? Kan er wel voor iedereen sprake zijn van werkgeluk? Boeiende vragen die mij in toenemende mate bezighouden. Denk aan de invloed van robotisering, van kunstmatige intelligentie. De introductie daarvan maakt mensen onzeker en vaak ook angstig. Blijft mijn baan bestaan, word ik overbodig? Krijg ik straks een robot als collega? De antwoorden op die vragen hebben we nu nog niet, maar zeker is dat onze samenleving zichzelf opnieuw zal moeten uitvinden en je werkzaamheden zullen veranderen. Als je vijanden wilt maken, probeer dan eens om iets te veranderen’, zei voormalig president van de Verenigde Staten, Woodrow Wilson. Eenieder die wel eens betrokken is geweest bij procesverbetering zal zich wellicht kunnen vinden in de stelling van president Wilson.
Maar als we deze veranderingen met elkaar goed aanpakken, kan het werkgeluk zelfs ook toenemen, let’s go for it!
Effect van digitalisering en robotisering op werkgeluk
De magische cocktail van werkgeluk bestaat uit zingeving, autonomie, betrokkenheid en competenties, dat alles op een fundament van vertrouwen en waardering. Prachtig, maar blijven die ingrediënten in de nabije toekomst voorradig? Het effect van digitalisering en robotisering op werkgeluk kent plussen en minnen. Ongetwijfeld zullen er banen verdwijnen en iedereen weet dat werkloosheid of bijstand mensen niet gelukkig maakt. Waarschijnlijk zullen vooral de routinematige banen verdwijnen. Je hoeft maar naar de productiehallen van autofabrieken te kijken om te begrijpen hoeveel ‘slimme handjes’ daar al vervangen zijn door ‘slimme robotarmen’.
De andere kant van het verhaal is dat voor de banen die wél blijven bestaan en voor de functies die nieuw worden gecreëerd méér creativiteit, andere competenties en autonomie nodig zijn. Allemaal ingrediënten die potentieel bijdragen aan werkgeluk.
Waarde van de mens
Iedereen voelt uiteindelijk de noodzaak om zinvol werk te doen (peiler zingeving) en wil het liefst ook impact maken. De werkprocessen binnen de organisatie zijn hier nauw mee verbonden. Wanneer deze processen omslachtig zijn, er nog veel taken handmatig worden uitgevoerd of zelfs taken dubbel uitgevoerd moeten worden, heeft dat een negatieve impact op het werkgeluk. Medewerkers hebben namelijk het gevoel dat ze tijd kwijt zijn aan zinloze taken, waardoor ze minder tijd hebben om echt impact te maken. Welke processen kun je aanpassen zodat jouw werk zinvoller wordt?
De digitale werkplek gaat niet over technologie, maar over het potentieel van mensen. Hoe kunnen we voordeel halen uit robots en daar mee samenwerken? Of liever gezegd: welke waarde voegen wij als mens toe aan deze nieuwe technologie?
Samen leven lang ontwikkelen
Waar nieuwe technologie ontstaat, zijn altijd nieuwe vaardigheden nodig. Hierdoor krijgen medewerkers de mogelijkheid om nieuwe kennis op te doen, zich te ontwikkelen in nieuwe vaardigheden en voor een innovatief bedrijf te werken wat zich inzet voor maatschappelijke problemen.
Deze digitale ontwikkelingen moeten we goed met elkaar aanpakken, door werknemers mee te nemen in deze veranderingen en ze te ondersteunen en enthousiasmeren om zich te blijven ontwikkelen, de peiler competenties van de 8 van werkgeluk. Nieuwe vaardigheden ontwikkelen en oude vaardigheden ‘ontleren’.
Het gaat er ook om dat je zelf nadenkt over wat je zelf beter kunt doen en wat techniek voor je kan betekenen. Wat kan anders en makkelijker en waar ben ik echt zelf bij nodig? De medewerkers moeten dus actief betrokken worden (peiler betrokkenheid).
Betrokkenheid betekent hier dat je wezenlijk bijdraagt aan het succes van de onderneming. Niet dat je alleen nog maar leuke dingen gaat doen. Technologie neemt bepaalde werkzaamheden over, zodat wij onze menselijke vaardigheden juist weer veel meer gaan inzetten.
Samen bepalen wat technologie toevoegt en wat de beste toegevoegde waarde is voor je medewerkers, stap voor stap.
De toekomst
Of de toekomst echt bijdraagt aan werkgeluk zal afhangen van de leiders van organisaties, instellingen en van onze samenleving. Ook zal het onderwijs aan de bak moeten. Op grote schaal moeten mensen worden omgeschoold en klaargestoomd voor de banen nieuwe stijl. Alleen dan kunnen ze toetreden tot de gemeenschap van werkgelukkigen. Zelf draag ik hier mijn steentje aan bij door het ontwikkelen van awareness trainingen op het gebied van kunstmatige intelligentie voor heel Nederland bij de Nederlandse AI Coalitie.
E-health en zorginnovatie nader bekeken
Nederland zoekt – met behulp van big data – naar oplossingen om zorg anders te organiseren; efficiënter, kwalitatief beter, prettiger en makkelijker voor de patiënt/cliënt en zorgprofessionals. Ik dook afgelopen jaar via onderzoeksprogramma Commit2data dieper in verschillende projecten en sprak met de projectleiders over de impact en resultaten van hun wetenschappelijk onderzoek van deze zorginnovaties. Over mens en techniek.
Mijn conclusie: E-health en zorginnovatie brengen goede mogelijkheden voor een betere zorg. En veel van deze innovaties gaan verder dan alleen zorg; ze gaan ook over gezondheid; over preventie en het vergroten van regie. En hebben dus een directe relatie met werk- en levensgeluk en vitaliteit van mensen.
De 5 big data onderzoeken waar ik nader in dook, van digitale coaches tot apps om meer beweging te stimuleren:
- Active4Life een onderzoek om blijvend meer te bewegen
- PIE=M een onderzoek om patiënten te voorzien van een beweegadvies
- EDIC een onderzoek naar een digitale coach voor leefstijl ondersteuning
- BLISS een onderzoek naar een chatbot om te praten over persoonlijk welzijn en geluk
- Perfect Fit een onderzoek naar een virtuele leefstijlcoach tégen roken en vóór bewegen
Bron: Commit2data.nl
